Merkez Bankası ve ekonomi yönetiminin sıkı para politikasının yansımaları, kredi kartı harcamalarındaki büyüme hızında belirgin bir şekilde görülmeye başladı ve kredi kartı aktiviteleri daha yakından takip edilmeye başlandı.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine göre, Mart ayında yüzde 100’ün altına inen kredi kartı harcamalarındaki 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme hızı, Mayıs sonunda yüzde 50’li seviyelere geriledi.
Merkez Bankası, zorunlu karşılık (ZK) oranlarında yaşanan artışın banka bilançoları için maliyet oluşturabileceğini ve bu durumun mevduat faizlerinde aşağı yönlü bir etki yaratabileceğini ifade etti.
Finansal İstikrar Raporu’nda, bankacılık sektöründe kredi riskliliğinde belirgin bir artış yaşandığı ve bu durumun yakından takip edildiği vurgulanırken, yakın izlemedeki kredilerin yüzde 82’sinin gecikme olmamasına rağmen risk seviyesinde artış olduğu için bu kategoride sınıflandırıldığı ifade edildi.
Mart 2024 itibarıyla, ticari segmentte ödemesi geciken kredilerin oranının son altı ayda neredeyse sabit kalarak yüzde 0,9 seviyesine gerilediği belirtilirken, bireysel kredilerde ise ödeme gecikmesi olan kredilerin oranının yüzde 2,8’e yükselerek yüzde 0,7 puan arttığı görüldü.
MERKEZ’İN FİNANSAL İSTİKRAR RAPORU
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Finansal İstikrar Raporu’nda, zorunlu karşılık (ZK) oranlarında yapılan artışın sistemden fazla likiditenin çekilmesiyle mevduat faizlerinde likidite kanalından sıkılaştırıcı bir etki yapmasının beklendiğini belirtti. Ancak, bu oranlardaki artışın banka bilançoları için maliyet oluşturması nedeniyle mevduat faizlerinde aşağı yönlü bir etki yaratabileceğine de dikkat çekti.
Finansal İstikrar Raporu’nda TCMB Başkanı Fatih Karahan tarafından verilen mesajda, gelecek dönemde piyasa mekanizmasının etkinliğini artırıcı ve makro finansal istikrarı sağlayıcı adımların sürdürüleceği vurgulanmıştır. Karahan, “Sıkı para politikası duruşumuz ve makroihtiyati politikaların finansal piyasalara hızlı ve etkili bir şekilde yansıdığını görmekteyiz. Türk lirası kredi faizlerinin mevcut seviyesi, iç talebin dengeleme sürecine katkı sağlarken, son dönemde yabancı para kredilerinde gözlenen büyüme ise dikkat çekicidir. Yabancı para kredilerinin gelecekte finansal sistemde olası riskleri azaltmak amacıyla büyüme sınırı düzenlemesine tabi tutulmasına karar verdik” şeklinde konuştu.
TCMB’nin raporunda, Zorunlu Karşılık (ZK) tutarlarının artmasıyla birlikte borçlanma maliyetlerinin yükseldiği ve bu durumun ZK maliyetini de artırdığı, bankaların ise bu maliyeti dengelemek için kredi faizlerini yukarı yönlü veya mevduat faizlerini aşağı yönlü şekilde fiyatlandırdığı belirtildi.
Raporda, şu ifadelere yer verildi:
Bankalar, ZK’ların fonlama maliyetinin artmasına rağmen bu karşılıklardan faiz geliri elde edememekte ve bu durum banka bilançolarında düzenleme kaynaklı maliyetlerin artmasına yol açmıştır. 2024 yılının başında, mevduat faizlerinde aşağı yönlü baskı gözlenmiştir.
23 Mayıs’ta revize edilen Kredi Kartı Mevduatları (KKM) ve TL mevduat için ZK oranlarının artırılmasıyla birlikte, ZK tutarının faiz getirili aktifler içindeki payının artması beklenmektedir. Ayrıca, KKM bakiyesinin hedef yenileme oranları çerçevesinde azalmasıyla birlikte, KKM hesapları için tesis edilen ZK tutarının gelecek dönemlerde azalabileceği belirtildi.
BAKAN ŞİMŞEK’TEN KKM AÇIKLAMASI
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “İklim Ekonomisi Sürdürülebilirlik Finansmanı Zirvesi”nde ekonomiye ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
Şimşek, şirketlere yönelik vergi avantajlarının Temmuz ayında yenilenmeyeceğini açıkladı. Kısa Vadeli Kira Maliyeti (KKM) uygulamasından çıkışın önceliklerinden biri olduğunu belirterek, bu çıkışın piyasayı etkilemeden gerçekleşeceğini vurguladı.
Türk lirası cinsinden KKM uygulamasının sona erdiğini duyuran Şimşek, döviz cinsinden vergi avantajlarının da yenilenmeyeceğini ifade etti. Mevduat faiz gelirlerine sınırlı bir vergi getirildiğini ve bu durumun Türk lirası mevduatlarını daha çekici hale getireceğini dile getirdi.
Bakan, enflasyon beklentilerinde iyileşme olduğunu belirterek, önümüzdeki 12 ayda enflasyonun %33’e, sonraki 24 ayda ise %21’e düşeceğini öngördü.
Şimşek, “Artık Türk lirası cinsinden KKM’ye son verdik. Döviz cinsinden de şimdiden haber vereyim, temmuzda şirketlerin vergi avantajını yenilemeyeceğiz. Mevduat faiz gelirlerine sınırlı bir vergi koyduk. Dolayısıyla normal Türk lirası mevduat daha cazip hale gelecek diye düşünüyoruz. Enflasyonla ilgili olarak da kalıcı bir düşüş göreceğiz” açıklamasını yaptı.
ATM’LERDE BU DETAYA DİKKAT
Türkiye’nin önde gelen yedi kamu bankası, bankacılık hizmetlerini daha etkin ve erişilebilir hale getirmek amacıyla ATM hizmetlerini birleştirme kararı aldı.
YENİ DÖNEM BAŞLADI
Yeni geliştirilen “TAM” platformu, üye bankaların müşterilerine kapsamlı bankacılık işlemlerini tek bir noktadan sunma imkanı sağlayacak. Platform aracılığıyla müşteriler, temel işlemlerin yanı sıra çeşitli bankacılık hizmetlerine erişebilecekler. Bu sayede müşteriler, işlemlerini hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleştirebilecekler, zaman ve mekan kısıtlaması olmaksızın bankacılık ihtiyaçlarını karşılayabilecekler.
ATM AĞI GENİŞLİYOR
TAM platformu şu anda 81 ilde bulunan 5.600 ATM ile hizmet veriyor. Öngörülen genişlemelerle birlikte, üye bankaların ATM’leri platforma dahil edildiğinde toplam ATM sayısının 19.000’e ulaşması planlanıyor. Bu genişleme, müşterilere daha geniş bir erişim sağlayacak ve ATM hizmetlerinde beklenen kalite standartlarını artıracak.
